Płaskostopie podłużne, które skutkuje obniżeniem się łuku podłużnego stopy jest łagodną deformacją stóp występującą u około 25% populacji. Nieleczone zmienia naszą biomechanikę ruchu przyczyniając się do dolegliwości bólowych i zmian posturalnych poprzez złe ułożenie stawów,od stóp w kierunku do kręgosłupa. Patologia ta dotyczy tak samo dorosłych jak i dzieci z tą różnicą, że do 5-6 roku życia płaskostopie poprzeczne jest naturalne z powodu znaczącej ilości tkanki tłuszczowej w okolicy przyśrodkowej stopy.

Występujące płaskostopie podłużne ma duży wpływ na to jak się poruszamy czy biegamy. Oddziałuje to na przeciążenia w stawach i okolicznych tkankach pod wpływem kontaktu i reakcji sił stopy z podłożem. W prawidłowym przetaczaniu stopy dominują trzy punkty podparcia – pięta, głowa I kości śródstopia i głowa V kości śródstopia. Taki rozkład punktów podparcia zapewnia optymalny rozkład obciążeń w czasie stania, marszu czy biegania. Gdy taki schemat w badaniu statycznym i dynamicznym stopy jest zaburzony nie ma mowy o prawidłowej propulsji (przetoczeniu stopy) i mechanice chodu.

Samo płaskostopie może występować jako odosobniona patologia lub może towarzyszyć innym schorzeniom takim jak: choroby tkanek miękkich, wady wrodzone, zespoły genetyczne, choroby mięśni itp.. Tak jak w innych schorzeniach, tak i w płaskostopiu podłużnym, występują czynniki predysponujące do powstania tego typu patologii m.in. otyłość, brak ruchu, osłabiona wydolność aparatu więzadłowo-mięśniowego, zły dobór obuwia, dziedziczenie rodzinne, cukrzyca, reumatoidalne zapalenia stawów oraz zaburzenia anatomiczne dotyczące kończyn dolnych (kolano koślawe, skręcenia stawu skokowego, różnice długości kończyn).

Innymi czynnikami wpływającymi na obniżenie się łuku podłużnego stopy jest długotrwałe uprawianie sportu takiego jak piłka nożna, koszykówka, dźwiganie ciężarów, piłka ręczna. Niezauważone i nieleczone płaskostopie podłużne w czasie dorastania wpływa na nieprawidłową postawę oraz rozwój ciała.

Objawy najczęściej wskazują na ból w okolicy przyśrodkowej stopy, po stronie bocznej grzbietowej stopy, bóle piszczeli, kolan. Zmniejszona tolerancja na obciążenia fizyczne z towarzyszącymi zaburzeniami chodu. Objawy mogą także dotyczyć obrzęków stóp i łydek. W wyniku dużej deformacji może dojść do poważnych stanów zapalnych torebek i więzadeł stawowych stopy oraz zapaleń ścięgna Achillesa.

 

Możemy się spotkać z dwoma rodzajami płaskostopia podłużnego: sztywnym i elastycznym. Sztywne - cięższe, występuje gdy łuk poprzeczny stopy jest obniżony w pozycji stojącej jak i leżącej (np. z powodu pionowego ustawienia kości skokowej). Gdy łuk jest obniżony tylko w pozycji stojącej - rokowania na leczenie są dużo większe.

Leczenie zależy od klasyfikacji danego typu stopy po uprzednim badaniu. Może pozostać nieleczone w przypadku płaskostopia elastycznego asymptomatycznego (u dzieci) pod stałą obserwacją pod kątem progresji. Płaskostopie elastyczne asymptomatyczne niefizjologiczne występujące u dzieci i dorosłych oraz może być genetycznie dziedziczone. Niezbędna wtedy jest ocena i praca nad ruchomością stawu skokowego górnego, elastycznością mięśni podudzia oraz odpowiednie zaopatrzenie ortopedyczne w postaci wkładek hamujących rozwój patologii.

Kolejnym przykładem płaskostopia podłużnego jest płaskostopie elastyczne symptomatyczne. Poza ćwiczeniami poprawiającymi wydolność stopy stosuje się także zabiegi fizykoterapii w celu złagodzenia bólu i stanu zapalnego. Tu także powinno się rozważyć zastosowanie wkładek korekcyjnych, które dają zamierzone efekt i dużą skuteczność działania.

Ostatnim typem płaskostopia jest płaskostopie sztywne asymptomatyczne i symptomatyczne. W tych przypadkach, ze względu na obecność towarzyszących patologii, trzeba wykonać zabieg korekcyjny umożliwiający odtworzenie prawidłowych relacji anatomicznych. Typ zabiegu zależny jest od towarzyszącej wady.

Dzięki zastosowaniu indywidualnych wkładek ortopedycznych, które w różnym stopniu korygują ułożenie stóp w zależności od typu patologii, mamy możliwość zahamowania czy cofnięcia się deformacji (tylko w przypadku dzieci), przy wczesnym zdiagnozowaniu schorzenia. W przypadku dorosłych osób nie ma możliwości, aby płaskostopie cofnąć – można je jedynie zatrzymać, by się nie pogłębiało i nie przysparzało dolegliwości bólowych. Po przeprowadzeniu badania fizjoterapeutycznego oraz obszernego badania komputerowego jesteśmy w stanie dopasować wkładkę do każdego wyglądu stopy tak, aby spełniało swoją funkcję. Wkładki stosuje się codziennie i można jest stosować do różnego rodzaju obuwia.

Proszę pamiętać, że płaskostopie podłużne stopy faktycznie występuje jako poważna patologia, niekiedy zbyt często nieleczona i bagatelizowana powodujące szkody dla zdrowia. Czasami dochodzi do samoistnych zahamowań lub cofnięć się deformacji, jednak tylko regularna kontrola pozwoli na wczesne rozpoznanie przypadków gorzej rokujących.